Help de school-en internaatkinderen in Yambata bij het bijenproject!
GOVOS, GOrssel Voor Ontwikkelings Samenwerking is een vereniging, die al meer dan 40 jaar een educatief centrum in twee arme wijken in Cochabamba, Bolivia, financieel ondersteunt. We hebben daar sinds een paar jaar een fantastische contactpersoon: Marlies Veenstra. Marlies woont er al jaren met haar Boliviaanse echtgenoot Abad. Ze is voor ons onmisbaar.
Haar man Abad, timmerman, imker en leerkracht, komt van oorsprong uit Yambata. Dat is een kleine dorpsgemeenschap met ca. 1.000 inwoners gelegen in de valleien van de Andes op 2900 meter hoogte in een gebied dat grenst aan het nationale park Toro Toro. De reisafstand met de auto van Cochabamba naar Yambata over smalle, bochtige en deels onverharde wegen is 136 km. De rit duurt 5 tot 6 uur. Ondanks het feit, dat Yambata klein is, is er een grote regionale school gevestigd waar primair en secundair onderwijs wordt gegeven. De school heeft ca. 75 leerlingen. Het schoolgebouw is een multifunctioneel gebouw. Naast leslokalen is er ook een internaat in gevestigd. Naast de school is een verzamelcentrum voor graan met een ingerichte bakkerij. In hetzelfde gebouw is ook een klein laboratorium voor de honingproductie gevestigd. In het internaat wonen ca. 40 kinderen, die te ver weg wonen om dagelijks per bus naar school te komen. De gemeenschappen waar de internaatkinderen wonen, worden gekenmerkt door extreme armoede. Ze wonen in huizen gemaakt van leemsteen. Hierin staan traditionele kleiovens die gebruikt worden om op te koken. De ouders bezitten geen land, maar werken parttime voor landeigenaren. Ze overleven door ruilhandel en goederenuitwisseling. Soms zijn ze gedwongen om werk te zoeken in de grote stad, ver weg van hun eigen huis.
Ruim een jaar geleden heeft vlakbij Yambata een ernstig busongeluk plaatsgevonden. Een schoolbus, die het vervoer verzorgt van huis naar de school in Yambata is in het ravijn gestort. Er waren twee dodelijke slachtoffers en 21 gewonden te betreuren. Dat busongeluk heeft een enorme impact gehad op de kinderen, de ouders, de leerkrachten en de dorpsbewoners. Veel kinderen zijn door het ongeluk getraumatiseerd. Ondanks het feit, dat Marlies en Abad op uren rijden van Yambata wonen, hebben zij zich ontfermd over de kinderen. Ze hebben regelmatig contact over hoe het met de kinderen gaat en of ze iets nodig hebben op psychologisch of fysiotherapeutisch gebied. Dit wordt dan door hen geregeld.
Door hun frequente bezoeken aan Yambata is er intensief contact ontstaan met de leerlingen en leerkrachten van de school. Abad en Marlies werden o.a. betrokken bij het monitoren van de algemene (geestelijke) gezondheidstoestand van de kinderen. Er zijn door hen voorstellen gedaan om de gezondheid en het welzijn van de kinderen te verbeteren. Dat heeft o.a. geresulteerd in het feit, dat een aantal kinderen een peetvader of -moeder heeft gekregen. Ook is er een nieuw gasfornuis voor de schoolkeuken gekomen. Om projectvoorstellen te kunnen formuleren en in te dienen voor financiering is er onlangs voor de school een commissie in het leven geroepen. Marlies en Abad zitten in deze commissie.
Eén van de al eerder gerealiseerde projecten om de gezondheid van de kinderen te verbeteren is het aanleggen van een schooltuin. De groenten en kruiden, die daar door de scholieren worden verbouwd, worden gebruikt om de schoolmaaltijden gezonder te maken. De commissie heeft nog twee wensen: de bouw van een kas, waarin specifieke groenten en kruiden verbouwd kunnen worden en het installeren van een opvangsysteem voor regenwater voor de irrigatie van de groenten en de kruiden. Naast de consumptie is het educatieve aspect ook belangrijk.
Met de aanwezigheid van bijenstallen in Yambata en omgeving en een laboratorium met benodigdheden voor na de oogst is het idee ontstaan om de oudere scholieren te betrekken bij het bijenproject. Naast educatieve doelen als scholieren kennis laten maken met het belang van bestuivers zoals de honingbij en het beschermen van hun leefomgeving is het opzetten van een imkeropleiding een gekoesterde wens van de commissie. Het mes snijdt aan verschillende kanten: in de eerste plaats bied je een aantal scholieren de kans om professioneel imker te worden. Als ze hun imkerdiploma hebben behaald, kunnen ze in de omgeving blijven wonen, aangezien ze er werk hebben. In de tweede plaats bied je de kinderen een stuk vrijetijdsbesteding. Zoveel is er nu ook niet te beleven in de omgeving van het internaat. In de derde plaats kan de honing die geproduceerd wordt, gebruikt worden voor het schoolontbijt en voor de verkoop op lokale markten aan consumenten.
Govos is enorm onder de indruk van het goede werk, dat Marlies en Abad voor de school-en internaatkinderen in Yambata verrichten. Onlangs heeft Govos geld beschikbaar gesteld om de plaatsing van twee bijenvolken mogelijk te maken.
Om meer geld voor het project binnen te kunnen halen hebben wij Jelle Jongeneelen, de nieuwe bedrijfsleider van Jumbo Brinkman in Gorssel bereid gevonden om de statiegeldautomaat van 15 december 2025 t/m 31 januari 2026 voor het “bijenproject” in Yambata beschikbaar te stellen. Wij waarderen dit enorm.
Mocht u in deze periode statiegeldflessen bij de Jumbo willen inleveren, denk dan aan Govos. Druk dan s.v.p. op de ORANJE doneerknop. Het eindbedrag van de actie wordt dan begin februari op het bankrekeningnummer van Govos bijgeschreven.
Namens alle school-en internaatkinderen alvast heel vriendelijk bedankt.
Govos wenst u prettige feestdagen en een voorspoedig 2026 toe!
